Met Pieter-Jan op ontdekkingstocht
De 28-jarige Pieter-Jan van Giersbergen is assistent-conservator van het collectieteam van Museum Ons’ Lieve Heer op Solder. Met zijn master in Religiewetenschappen op zak duikt hij drie dagen per week in de collectie van het museum. Een van de projecten waaraan Pieter-Jan meewerkt, is het (letterlijk) in kaart brengen van het katholiek erfgoed van Amsterdam. Veel voorwerpen uit voormalige katholieke (schuil)kerken zijn in de collectie van Museum Ons’ Lieve Heer op Solder terecht gekomen. Ze staan dus niet meer in hun oorspronkelijke omgeving en zijn min of meer verweesd. In een meerjarig project werkt het collectieteam aan onderzoek naar de oorspronkelijke context waarin de voorwerpen hebben gefunctioneerd. Zo worden de voorwerpen weer verbonden met plaatsen in de stad en kunnen ze verhalen vertellen over het katholieke verleden en heden van Amsterdam.
[Het verhaal gaat verder onder de afbeelding.]
De monstrans en het Mirakel van Amsterdam
Een mooi voorbeeld hiervan is een vroegachttiende-eeuwse monstrans -een houder waarin de geconsacreerde hostie wordt getoond- die het museum in bruikleen heeft van het Sint Caecilia Collegie. In zijn onderzoek ontdekte Pieter-Jan dat de monstrans werd gemaakt voor een kleine huiskapel in de Kalverstraat. Waarom is nu juist deze monstrans zo interessant? Het object vertelt het verhaal van het Mirakel van Amsterdam; een wonder dat zich in de 14de eeuw heeft voltrokken. De overlevering spreekt over een stervende man, woonachtig in de Kalverstraat, die de heilige communie krijgt toegediend. Als hij vervolgens de geconsacreerde hostie moet uitbraken, wordt het braaksel in het vuur gegooid. Later vindt men de hostie ongeschonden in de as en wordt die naar de pastoor van de Oude Kerk gebracht. De volgende dag ligt de hostie op miraculeuze wijze weer in de haard van het huis in de Kalverstraat. Hoe dit verhaal zich precies verhoudt tot de monstrans van het museum, zullen we op een later moment uitgebreid vertellen. Al kun je er misschien wel naar raden?
[Het verhaal gaat verder onder de afbeelding.]
Het belang van religieus erfgoed
Pieter-Jan gaat op onderzoek uit naar de verborgen verhalen van het katholiek erfgoed van Amsterdam en zet zich zo in om een deel van de religieuze geschiedenis van de stad toegankelijk te maken. Het wordt een leuke ontdekkingstocht door onze collectie, archieven en de stad. Ook voor wie niet religieus is opgevoed, zijn dit interessante verhalen. Pieter-Jan: “Er heerst in onze samenleving veel onbegrip over religie, met name het christendom. Ik vind dat verdieping juist noodzakelijk is om in het gesprek te kunnen relativeren. Religie is niet alleen maar goed of slecht. Het gaat over een fenomeen dat over de hele wereld en dwars door de geschiedenis een rol speelt. Het zou voor iedereen waardevol zijn om hier meer over te leren.”
De ontdekkingen van Pieter-Jan worden binnenkort gedeeld met de lezers van ‘t Haantje.